Polski Kontyngent Wojskowy w Islamskiej Republice Afganistanu (PKW Afganistan) jest to wydzielony komponent Sił Zbrojnych RP działający od 2002 roku, którego głównym zadaniem jest przywrócenie bezpieczeństwa i odbudowy Afganistanu. Jest to największy kontyngent wojskowy w historii misji pokojowych i stabilizacyjnych Wojska Polskiego, obecnie liczący prawie 2600 żołnierzy.
Operacja w Afganistanie jest dla Sił Zbrojnych RP jednym z największych wyzwań wojskowych ostatnich lat. Z powodu nadal niestabilnej sytuacji wewnętrznej jest to misja realizowana w wyjątkowych warunkach odbiegających od realiów europejskich pod względem zarówno klimatycznym jak i cywilizacyjnym i kulturowym. Poziom bezpieczeństwa afgańskich prowincji nadal nie jest wysoki, co spowodowane jest między innymi terrorystyczną działalnością talibów, radykalnej frakcji Hizb–i–Islami Gulbuddina Hekmatjara oraz nieliczne bojówki Al–Kaidy. Ponadto sytuację zaostrzają także organizacje przestępcze i tzw. „baronowie narkotykowi” działające na całym terytorium Afganistanu. Wzrosła aktywność organizacji terrorystycznych podejmujących działania antykoalicyjne. Szczególnie na południu i na wschodzie Afganistanu działalność talibów wpłynęła na odzyskiwanie przez nich wpływów politycznych wśród ludności tych terenów.
Polski Kontyngent Wojskowy znajduje się w składzie Misji Międzynarodowych Sił Wspierania Bezpieczeństwa (ISAF) zainicjowanej na podstawie rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ (nr 1386 z 20 grudnia 2001 r., nr 1510 z 13 października 2003 r., nr 1563 z 17 września 2004 r., nr 1623 z 13 września 2005 r. i nr 1707 z dnia 13 września 2006 r.) oraz porozumienia z Bonn z 5 grudnia 2001 r., dotyczącego tymczasowych ustaleń w sprawie odbudowy stałych instytucji rządowych w Afganistanie.
Siły ISAF liczą łącznie 130 000 żołnierzy i pracowników wojska, z czego poza naszym krajem w misji uczestniczą żołnierze z 47 innych państw.
Zadania żołnierzy VIII zmiany Polskich Sił Zadaniowych w Islamskiej Republice Afganistanu opierają się działaniach stabilizacyjnych i doradczo- szkoleniowych. Celem misji jest pomoc w odbudowie Afganistanu i wspieraniu afgańskich władz i lokalnej administracji oraz szkolenie Afgańskich Sił Zbrojnych czy wreszcie wspieranie mieszkańców prowincji poprzez zabezpieczanie ich podstawowych potrzeb życiowych.
Dowództwo oraz sztab operacji ISAF skonstruowany jest jako dowództwo kompozytowe, co oznacza iż jest ono obsadzane rotacyjnie poprzez poszczególnych dowództwa komponentów lądowych NATO oraz uzupełniane żołnierzami spośród wszystkich państw zaangażowanych w operację. Rotacja następuje co sześć, dziewięć lub dwanaście miesięcy służby i jest zależna od zajmowanego stanowiska.
Podstawy prawne wyznaczenia żołnierzy do służby w misji ISAF
Polscy żołnierze działają w ramach misji ISAF na podstawie:
• ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o zasadach użycia lub pobytu SZ RP poza granicami państwa (Dz.U. nr 162, poz. 1117),
• postanowienia Prezydenta RP z dnia 20 listopada 2001 r. o użyciu Polskiego Kontyngentu Wojskowego w składzie Sił Sojuszniczych w Islamskim Państwie Afganistanu, Republice Tadżykistanu i Republice Uzbekistanu oraz na Morzu Arabskim i Oceanie Indyjskim (M.P. nr 42, poz. 674, z późn. zm.),
• postanowienia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 9 października 2007 r. o przedłużeniu okresu użycia Polskiego Kontyngentu Wojskowego w Islamskim Państwie Afganistanu (M.P. nr 72, poz. 774),
• ustawy z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (Dz.U. nr 179, poz. 1750, z późn. zm.),
• rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 25 maja 2004 r. w sprawie pełnienia zawodowej służby wojskowej poza granicami państwa (Dz.U. nr 140, poz. 1479, z późn. zm.),
• rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 16 czerwca 2004 r. w sprawie badań lekarskich żołnierzy zawodowych, skierowanych do służby poza granicami państwa oraz powracających do kraju po zakończeniu tej służby (Dz.U. nr 148, poz. 1557),
• rozporządzenia rady Ministrów z dnia 12 lutego 2002 r. w sprawie szczegółowych uprawnień i obowiązków żołnierzy niezawodowych pełniących służbę poza granicami państwa (Dz.U. nr 16, poz. 150 z późn. zm.)
